ADHD tanısının konulması için aşağıdaki üç kriterin var olması ve bu sorunun çocuğun işlevsel yetilerini ciddi bir şekilde etkiliyor olması gereklidir.
ADHD’nin temel belirtileri şunlardır:
- Hiperaktivite (Aşırı Hareketlilik)
- Dikkat eksikliği
- İmpulsivite (Dürtüsel Ataklık)
ADHD Olan Çocuklar Hiperaktiftir
Hiperaktif; “aşırı hareketli” demektir. Küçük çocuklar için hiperaktif görünmek normaldir. Tüm çocukların yaklaşık üç yaşına kadar hareket dereceleri artar. Bu yaştan sonra giderek azalır. Ancak hiperaktivite, bebeklerde ve hatta henüz doğmamış bebeklerde de görülür. ADHD’li çocukların anne karnında doğmadan önce çok hareketli olduklarını gösteren raporlar vardır. Bunların çok fazla ağlayan ve uyku düzeni bozuk bebekler olduğu konusunda yayınlar çıkmıştır.
ADHD’li çocukların yaşıtlarına göre daha hareketli olduklarının ve dikkatlerini yoğunlaştırmada güçlük yaşadıklarının farkına varılmış olunabilir. Esas güçlük okula başladıklarında daha belirgin hale gelir. ADHD’li çocuklar okulda sıklıkla sıralarında oturmayan veya otursalar bile uzun zaman orada kalamayan çocuklardır.
Sürekli konuşan, bağıran, başkalarını rahatsız eden ve herkesi işten alıkoyan çocuklar olmaları muhtemeldir. Düzensiz olma ve eşyalarını unutma ve kaybetme eğilimindedirler. Öğretmenler bu tür davranışlara sinirlenirler. İlk zamanlar çocuğun arkadaşları başlangıçta bu durumu kabul ederler ve eğlendirici bulurlar. Ancak zamanla ADHD’li olan çocuk, özelliği gereği onlara impulsiv bir şekilde saldırmaya ve öğrenmeden alıkoymaya başlayınca, onlar da bu tür çocukları rahatsız edici bulmaya başlarlar.
ADHD’li Çocuklar İmpulsiftir (Dürtüseldir)
- Yaptıklarına dürtüleri yön verir.
- Davranışlarının sonuçlarını düşünmeden hareket ederler.
- İsteklerini erteleyemezler, ataktırlar.
- Yolda dikkatlerini çeken bir şey olduğunda trafiğe dikkat etmeden karşı karşıya geçmek isteyebilirler. • Dikkat çekme arzusu ile başkalarının sözüne karışırlar, söz keserler. Düşünmeden konuşup yanlış şeyler söylemeleri, sosyal alanda problemlere yol açar ve umutsuzca arkadaş edinmeye çabalayan çocuğun dışlanmasına neden olur.
ADHD Olan Çocuklar Öğrenme Güçlüğü Çekebilirler
- Hiperaktivite, dürtüsellik ve uzun süreli dikkat yoğunlaştırmada yaşadıkları güçlükler çocukların öğrenme yetilerini ciddi şekilde zayıflatır.
- Özellikle okuma yazmada zorluk çekerler ve önemli bir kısmında özel öğrenme güçlükleri vardır.
- Akran gruplarından bir kere geri kaldıklarında onları yakalamakta çok zorlanırlar.
- Kendi akran grupları kadar uzun süre dikkatlerini yoğunlaştıramazlar. Çevredeki sesler ve hareketler zihinlerini kolayca dağıtır, öğretmenin verdiği önemli bilgileri yakalayamazlar.
- El yazıları oldukça düzensizdir.
- ADHD’li çocuk, okulda olduğu gibi evde de kendini gösterir ve hem kişilerin hem de eşyaların zarar görmesine neden olur.
- Bu çocukların kırılmamış neredeyse bir tane oyuncağı yoktur.
- ADHD olan çocukların genellikle diğer çocuklardan daha az uykuya ihtiyaç duymaları, herkesin kronik yorgunluk çekmesine ve ana babaların yeterince vakit ayıramamasına neden olur.
- Psikolog Yasemin ATASEVEN
