‘’Ben cinleri ve insanları ancak bana kulluk etsinler diye yarattım’’1
Ayetiyle ‘’İbadetleri Arttırma’’ olarak hedef edindiğimiz bu seneyi verimli ve bereketli geçirmek, güzel hasletlerimizi ömrümüzün geri kalanında da aynı şekilde sürdürebilmemiz için çeşitli ibadetlere ağırlık vermeye başladık. Allah’ı tanıma yolunda bir araç olan tefekkür ibadetini hikmetleriyle anlamak için bu ayki kitap tanıtımı bölümünde sizlere ‘İmam Gazali’nin “Hikmetler Kitabı” başlıklı kitabını tanıtacağız.
İmam Gazali bu kitabını ele alırken nasıl bir seyir izlediğinden şöyle bahsediyor: “Bu kitabı, akıl sahiplerini uyandırıp akıllarını harekete geçirmek amacıyla, Kur’an ayetlerinin büyük bir bölümünün işaret ettiği hikmetlerin ve nimetlerin farklı yönlerini tanıtmak için yazdım. Bu kitabı çeşitli konulara ayırdım. Her bir konuda Allah’ın yarattıklarından birini ele aldım ve ondaki hikmetlerden bahsettim. Tabi bütün bunlar, kendi aklımızın farkına varıp idrak ettiği ölçüde oldu. Yoksa, Allah’ın yarattıklarının tamamı, sadece yarattıklarının birindeki hikmetleri söylemek için bir araya gelseler, buna güçleri yetmezdi. Dolayısıyla, yaratılmışların bu konudaki idrakleri, Allah’ın onlara bahşettiği akıl ve anlayış ölçüsünde olur. Allah, rahmeti ve cömertliği ile bize fayda vermesini isteyeceğimiz tek makamdır.”
İmam Gazali
İnsanı, Allah’ı bilmenin ve O’na yakîn derecesinde imana ulaştırmanın en önemli yolu, ayetlerini anlayarak, üzerinde derin derin düşünerek ve Allah’tan korkup sakınarak Kur’an-ı Kerim okumaktır. Diğer bir yolu da yazarın da ifade ettiği gibi ‘eksikliklerden uzak olan Allah’ı tanımaya çalışmak, yarattıklarına bakıp O’nun büyüklüğünü düşünmek, benzersiz ve örneksiz yaratmasını anlamaya gayret etmek, bunlar yakîn derecesindeki imanın sağlamlaşmasının yollarıdır’
Elinizdeki bu eser, Allah’ı tanıma yolunda girilen tefekkür yolculuğunda, yaratılmışlar üzerinde düşünmeye sevk edecek bölümlerden oluşmuştur. Gökyüzü, güneş, ay, yıldız, yeryüzü, dünya, hava, su, ateş, insanın yaratılışı gibi insanı hayrette bırakan özellikler ve incelikler üzerinde durup düşünmek açısından okunulması gereken kitaplardan biridir. İnsanı Allah’ın ilmi ve kudreti üzerinde düşünmeye sevk eder. İnsan anlar ki, her şeyin büyük bir hikmetle yerli yerinde ve olması gerektiği gibi yaratılıp düzenlenmiş olması, ibret alınacak daha pek çok durum, bütün bunları yaratan Allah’ın büyüklüğünün kudret ve delillerindendir. Bu tefekkür sonucunda O’nun yüce ilmi ve kudreti karşısında hayrete düşer ve acizliğini anlar. Allah’ın ilmi ve kudreti karşısında insanın Allah’a itaat etmesi ve O’nu yüceltmesi de o ölçüde artar ve Allah’a karşı kalbinde hiçbir şüphe barındırmayan yakîn bir imana ulaşır.
“De ki: göklerde ve yerde neler var, bakın (da ibret alın)’’2
Rabbimiz, O’nu tanıma ve bilme yolunda girilen tefekkür yolculuğunda kalplerimizi ve basiretimizi açsın.
- Zariyat, 56
- Yunus, 10
